Apologeet.nl
Waarom de boom van goed en kwaad?Waarom plaatste God überhaupt die boom van kennis van goed en kwaad in de Hof van Eden?” Was dat niet een valstrik? Als God toch wist dat Adam en Eva zouden zondigen, waarom zette Hij dan die boom daar neer?
Dat lijkt op het eerste gezicht een terechte vraag —, maar alleen als we verkeerd begrijpen wat die boom eigenlijk vertegenwoordigde. Vandaag wil ik met je kijken naar de echte reden waarom die boom er stond, en waarom dit juist iets laat zien van Gods liefde en rechtvaardigheid.
1. God schiep mensen met vrije wil
Eerst maar eens het antwoord dat velen van ons misschien al wel kennen. God had de mens kunnen programmeren om Hem automatisch te gehoorzamen. Maar het mag duidelijk zijn dat we in zo’n situatie niet over een liefdevolle relatie kunnen spreken.
Ware liefde kan alleen bestaan als er een keuze is – een mogelijkheid om ook nee te zeggen.
De boom van kennis van goed en kwaad was precies die mogelijkheid. Het was de fysieke herinnering aan de vrijheid die Adam en Eva hadden: ze mochten kiezen om God te vertrouwen en Hem te gehoorzamen, of om onafhankelijk van Hem te willen zijn.
Zonder die boom zou de mens nooit echt vrij zijn geweest. God gaf de mens dus niet alleen het vermogen om te kiezen, Hij gaf ook de gelegenheid om die keuze te oefenen – in liefde en gehoorzaamheid. Maar dit is zeker niet de enige reden voor God om die boom daar te plaatsen.
2. De boom als test van vertrouwen
Sommigen denken dat het gebod om niet van die boom te eten onredelijk was. Maar het gebod zelf was eigenlijk heel eenvoudig. Er was op zichzelf niets kwaads aan de vrucht – het ging niet om de vrucht zelf, maar om het vertrouwen. We zullen straks iets dieper ingaan op de betekenis van de vrucht.
In ieder geval, door één gebod te geven, gaf God de mens de kans om te laten zien dat hij werkelijk geloofde dat Gods wijsheid groter was dan zijn eigen verstand. God zei in feite:
“Vertrouw Mij. Geloof dat ik weet wat goed is voor jou, zelfs als jij het niet begrijpt.”
De boom was dus niet bedoeld om te verleiden, maar om te openbaren wat in het hart van de mens zat. Zou de mens kiezen voor zijn Schepper – of voor zichzelf?
3. Kennis van goed en kwaad – wat betekent dat?
De ‘kennis van goed en kwaad’ betekent niet simpelweg moreel besef. Adam en Eva wisten al heel goed wat goed was – ze wandelden immers met God! Nee, het ging om het zelf bepalen wat goed en kwaad is. Het is het aloude liedje van onze eindeloze drang naar zelfbeschikking.
Door van de vrucht te eten, zeiden ze in feite:
“Wij willen zelf bepalen wat goed is. Wij hebben God niet nodig om dat te vertellen.”
Dat is de kern van zonde: de wil om onafhankelijk te zijn van God, om zelf de maatstaf te worden in plaats van dat God dat is. Met andere woorden: ze kozen voor autonomie in plaats van relatie.
En dat zien we vandaag nog steeds: de mens wil zelf bepalen wat waar, goed en juist is – los van De Schepper. De boom symboliseerde precies dat conflict tussen vertrouwen op God of vertrouwen op jezelf.
Adam en Eva wilden niet langer ontvangen wat goed is, maar zelf beslissen wat goed is. En precies daardoor kwam de scheiding tussen God en mens.
4. God wist wat er zou gebeuren – en toch…
Ja, God wist dat Adam en Eva zouden falen. Maar Zijn alwetendheid maakt Hem niet verantwoordelijk voor hun keuze. Dat is een belangrijk apologetisch punt. Er is een verschil tussen iets weten en iets veroorzaken.
Als je iemand waarschuwt dat jaloezie slechte dingen voortbrengt, weet je dat het zijn eigen keuze is om jaloezie te laten woekeren of niet –, maar jij hebt die keuze niet gemaakt.
Gods kennis van de toekomst betekent niet dat Hij de zonde veroorzaakte. Integendeel: Hij wist wat de mens zou doen, en Hij gebruikte zelfs dat falen om Zijn plan van verlossing te openbaren.
De boom was dus niet alleen een test, maar ook het begin van Gods reddingsplan door Christus. Want de zondeval maakte duidelijk hoe diep de mens afhankelijk is van genade. De mens is vrij, en juist door die vrijheid lukt het ons niet om God trouw te zijn. We hebben genade nodig!
5. Zijsprongetje naar Calvinisme
Als je kijkt naar de boom van goed en kwaad snap je misschien ook waarom zo veel christenen niet in de Calvinistische onvoorwaardelijke uitverkiezingsleer geloven. Die leer stelt dat God sommige mensen uitkiest om gered te worden en anderen niet. Die keuze zou Hij maken op grond van Zijn soevereine wil, niet op basis van hun verdiensten, toekomstig geloof of goede werken. Deze verkiezing is van eeuwigheid af vastgesteld en volledig afhankelijk van Gods genade.
Ook de Calvinistische leer van onweerstaanbare genade waarin een uitgekozen persoon onmogelijk ‘nee’ kan zeggen tegen Gods genade, is onhoudbaar als we naar de boom van goed en kwaad kijken.
De vrucht laat ons duidelijk zien dat God ons de vrijheid geeft om ‘nee’ te zeggen tegen Zijn goedheid. Als je mijn standpunt over Calvinisme en Arminianisme wil weten kun je even mijn slot conclusie bekijken van de reactie die ik gegeven heb een debat over dit onderwerp
6. Liefde vraagt om gehoorzaamheid
Jezus zei:
“Als u Mij liefhebt, onderhoud dan Mijn geboden.” (Johannes 14:15)
Ware liefde uit zich in gehoorzaamheid. De boom van kennis was een gelegenheid om die liefde te tonen. Niet door grootse daden, maar door eenvoudige trouw.
Adam en Eva hoefden niets te doen om Gods gunst te verdienen – alleen te vertrouwen en te gehoorzamen. Maar toen ze luisterden naar de leugen van de slang, verwierpen ze dat vertrouwen. Ze wilden ‘als God zijn’. Precies die zonde was ook al begaan door satan, en precies die zonde was de wortel van hun val.
7. De boom liet ook Gods rechtvaardigheid en genade zien
Toen de mens viel, had God alle recht om de mens direct te veroordelen. Maar Hij deed iets verbazingwekkends: Hij kondigde de verlossing aan. In Genesis 3:15 beloofde Hij het “zaad van de vrouw” dat de slang zou verpletteren – een directe verwijzing naar Christus.
De boom maakte dus zichtbaar dat Gods rechtvaardigheid en genade hand in hand gaan. Zonder de mogelijkheid tot zonde, zouden we ook nooit de diepte van Gods vergeving en liefde hebben gekend.
God gebruikte de vrijheid van de mens om Zijn eigen karakter te openbaren – een karakter dat volmaakt rechtvaardig én volmaakt liefdevol is.
8. De twee bomen
In de tuin stonden eigenlijk twee bijzondere bomen: de boom van kennis van goed en kwaad, en de boom des levens.
Toen Adam zondigde, verloor hij de toegang tot die tweede boom. Maar in Christus krijgen we die toegang weer terug. Openbaring 2:7 zegt:
“Wie overwint, zal Ik geven te eten van de boom des levens, die midden in het paradijs van God is.”
De eerste Adam verloor het paradijs door ongehoorzaamheid. De tweede Adam, Jezus Christus, herstelde het door gehoorzaamheid tot de dood.
De twee bomen laten dus het hele evangelie zien – van zondeval tot verlossing, van ongehoorzaamheid tot eeuwig leven.
Tot slot
Waarom plaatste God de boom van kennis van goed en kwaad in de tuin? Omdat echte liefde vrijheid nodig heeft. Omdat vertrouwen alleen bewezen wordt als er een keuze is. En omdat God, zelfs vóór de zondeval, al wist dat Hij Zijn Zoon zou sturen om alles te herstellen.
De boom was geen valstrik, maar een uitnodiging tot relatie, vertrouwen en liefde. En hoewel de mens faalde, liet God door diezelfde geschiedenis zien dat Zijn genade groter is dan onze zonde.
Afsluiting
Dus de volgende keer dat iemand zegt: “Waarom zette God die boom daar neer?” Dan kun je antwoorden: “Omdat liefde geen dwang kent – en omdat die boom ons uiteindelijk wees naar het kruis van Christus.”
Als dit onderwijs je geholpen heeft om Gods Woord beter te begrijpen, laat dan even hieronder een reactie achter – ik lees graag wat jij hierover denkt.
Samen willen we groeien in kennis én in vertrouwen op onze Heer Jezus Christus.
