Apologeet.nl
Christenen zijn hun eigen ergste vijandenHet lijkt er op dat christenen in het westen niet veel beters te doen hebben dan elkaar te belagen. We zien het in de kerken. Een jong stel, dat worstelt met het ruwe hartzeer van een scheiding, wordt stilletjes uit de kleine groep gezet die ze ooit familie, hun broeders en zusters, noemden. Een nieuwgelovige, vol lastige vragen, krijgt te horen dat zijn twijfel gewoon een teken van een zwak geloof is. Dit zijn geen hypothetische situaties; voor veel te veel mensen zijn het pijnlijke realiteiten.
Maar ook in de burgermaatschappij roert de christelijke wereld haar staart. Onlangs heeft Jos, van het YouTubekanaal EvangeliseerNL, een paar video’s gemaakt waarin hij bepaalde leerstellingen van David de Vos weerlegt. Jos, zelf nog maar recent christen, heeft dit op een prima en nette manier gedaan. Hij sloeg de spijker op zijn kop toen hij de openbare video’s van David de Vos op een Bijbelse manier weerlegde.
David de Vos vond dit niet fijn, maar YouTube wilde de video’s van Jos niet verwijderen. Dus, in plaats van eerst even lezen hoe hij hier Bijbels op moet reageren, begon hij maar gelijk te dreigen met zijn advocaat!
Hoog tijd om te kijken wat de bijbel te zeggen heeft over zowel hypocrisie als oordelen!
Gekker moet het toch niet worden!
Het belangrijkste gebod van de Here Jezus—waarvan hij zei dat het zijn volgelingen zou definiëren—was om ‘van elkaar te houden’. Maar vaak voelt het binnen de christelijke gemeenschap meer aan als een rechtszaal waar we elkaar constant de maat nemen, en soms zelfs openlijk aanklagen. Het scherpste oordeel komt niet van buiten de kerk, maar vanaf de kerkbanken.
Natuurlijk moeten we hypocrisie en valse leer in de kerk aan de kaak te stellen. Daar is een goede reden voor. Onderzoek van de Barna Group, een bekende Amerikaans Christelijk onderzoekgroep, heeft aangetoond dat een grote meerderheid van niet-christelijke jongeren christenen ziet als veroordelend en hypocriet. En laten we maar eerlijk zijn, dit is niet alleen maar een verzonnen stereotype die de wereld van ons heeft. Maar de vraag is of wij dit als christenen ook zo zien! Ik ben bang dat velen van ons heel tevreden met onszelf zijn.
Zoals gezegd, in deze video gaan we dieper in op waarom christenen hun eigen ergste critici kunnen zijn, en nog belangrijker, wat we kunnen doen om dat te veranderen. Niet alleen dat, maar we gaan ook kijken wat de Bijbel ons leert over ons gedrag naar elkaar toe.
De opdracht vs. de realiteit
Eén van de kernwaarden van het christendom is deze eenvoudige, maar ongelooflijk uitdagende instructie van Jezus in het evangelie van Johannes 13: “Een nieuw gebod geef Ik u, namelijk dat u elkaar liefhebt; zoals Ik u liefgehad heb, moet u ook elkaar liefhebben. Hierdoor zullen allen inzien dat u Mijn discipelen bent: als u liefde onder elkaar hebt.”
De Here heeft dit niet gezegt omdat het gewoon maar een leuk ideetje zou zijn. Hij zegt dat dit het visitekaartje van de kerk is. Zo zullen de mensen weten dat jullie bij Mij horen, zegt Hij nog. Maar als we eerlijk zijn, is er vaak een enorme kloof tussen dit gebod en hoe we in werkelijkheid handelen. Deze kloof is duidelijk zichtbaar. Terwijl christenen zichzelf vaak zien als liefdevol, genadig, wijs en meelevend, tonen de studies dus aan dat mensen buiten de kerk vaak woorden als ‘veroordelend’, ‘hypocriet’ en ‘zelfingenomen’ gebruiken om ons te beschrijven.
Waarom levert ons geloof, dat gebaseerd is op genade, zo vaak zo’n hard oordeel op? Waarom lukt het ons niet om met genadige ogen naar elkaar te kijken? Waarom sturen we liever advocaten op elkaar af in plaats van elkaar even op te bellen? Het antwoord is ingewikkeld, maar ik denk dat het begint met een misverstand over wat de Bijbel eigenlijk zegt over het woordje ‘oordelen’.
De Bijbelse Nuance van ‘oordelen’
Laten we het eens hebben over één van de meest geciteerde en misschien wel één van de meest verkeerd begrepen verzen in de hele Bijbel:
Mattheüs 7:1 “Oordeelt niet, opdat gij niet geoordeeld wordt.”
Dit vers wordt rondgegooid als een schild om alle kritiek af te weren. Hierdoor ontstaat er een cultuur waarin niemand ter verantwoording kan of mag worden geroepen. Maar daarmee wordt het vers volledig uit zijn verband gerukt. Het is geen verbod op morele evaluatie. Het is ook geen verbod op het weerleggen van verkeerde leer. Meteen nadat Jezus zegt: “Oordeel niet”, vertelt hij een verhaal over de absurditeit van het proberen om een klein stofje uit het oog van je vriend te peuteren terwijl er een gigantische balk uit je eigen oog steekt.
Het onderwerp dat Jezus aansnijdt gaat over hypocrisie of schijnheiligheid zoals je wilt. Hij haalt uit naar trotse, zelfingenomen oordelende mensen die er dol op zijn om anderen op hun gebreken te wijzen. Dit, terwijl ze hun eigen gebreken totaal negeren. Jezus’ opdracht is een oproep om nederig te worden, om eerst in de spiegel te kijken en eerst onze eigen problemen aan te pakken, voordat we er ook maar over denken om die van een ander aan te pakken. Het is een oproep om anderen met dezelfde genade te behandelen die we voor onszelf willen.
Ik heb trouwens al eens eerder een video gemaakt over hypocrisie. Je vindt de link hieronder.
Even terug naar de video’s van EvangeliseerNL. Wat Jos in zijn video’s deed was niet gericht op David de Vos als persoon, maar op de gesproken on-Bijbelse lessen in sommige video’s van David. Jos lijkt zich in zijn weerleggingen volledig bewust te zijn van zijn eigen tekortkomingen. Dit staat bijna in schril contrast met uitingen van David de Vos. David heeft zich in het publieke debat keihard uitgelaten over de evangelische wereld en noemt hierbij diverse personen bij naam. Maar nu hij dus zelf gewezen wordt op bepaalde zaken lijkt hij allesbehalve geneigd om te kijken naar zijn eigen handelen.
De Bijbel waarschuwt tegen hypocriete, veroordelende oordelen, maar tegelijkertijd worden we ook opgeroepen om elkaar op een genadige en liefdevolle manier te corrigeren. Paulus deed dit veelvuldig en het liefst binnenkamers. Maar als de zonden of valse leerstellingen openbaar waren, schroomde hij er niet voor om deze zaken ook in het openbaar aan te pakken. David’s video’s zijn openbaar wat betekent dat ze ook in het openbaar onder de loep genomen mogen worden.
Toegegeven, het probleem met velen van ons is dat we deze balans voortdurend uit het oog verliezen. Bij ons slaat de balans maar al te vaak door naar één kant. Of we vallen terug in een strenge, legalistische houding of juist in een veel te toegeeflijke, ‘alles mag’ vibe die zonde gewoon negeert. Het vinden van die Christelijke balans—het genadig ter verantwoording roepen—is dé uitdaging waar we vaak falen.
De wortels van harde, liefdeloze kritiek
De video’s van Jos getuigen van bewogenheid. Hij is wel scherp wat betreft de onwaarheden, maar tegelijkertijd roept hij op tot gebed voor David de Vos. Maar jammer genoeg zien we deze gebalanceerde houding niet altijd terug in de christelijke wereld. Waarom is dat toch? Waarom voelt de balk in ons eigen oog zo veel kleiner dan die splinter in het oog van onze broeder of zuster? De redenen liggen diep begraven in onze eigen menselijke natuur.
Ten eerste is er het gif van de hoogmoed. Het is een verhaal zo oud als de tijd. Het is de geest van de Farizeeër die God dankte dat hij niet was zoals andere mensen. Als we hard oordelen over anderen, proberen we onszelf eigenlijk alleen maar beter te voelen. Door op andermans fouten te wijzen, creëren we een vals gevoel van onze eigen morele superioriteit. Het is een goedkope manier om ons rechtvaardig te voelen zonder het harde werk te doen. We hebben het gevoel dat we Gods waarheid verdedigen, maar in werkelijkheid voeden we alleen ons eigen ego.
Ten tweede komt veel van onze kritiek op anderen voort uit angst. We zijn bang dat wat andere doen Gods reputatie of het getuigenis van de kerk zal bezoedelen. We zijn bang om compromissen te sluiten met de wereldse cultuur. Deze angst kan ons stijf en verdedigend maken, waardoor we het gedrag van anderen gaan controleren—niet uit liefde voor hen, maar uit een wanhopige behoefte om het verhaal te controleren. Dit is vaak de oorzaak van ruzies tussen kerkgenootschappen, waarbij kleine verschilletjes worden behandeld als een enorme bedreiging. Kijk maar eens wat de reformatorische wereld te zeggen heeft over de evangelische genootschappen, en andersom!
Een video over dit onderwerp vindt je in de linkhieronder.
Ten derde wordt onze passie gebruikt als wapen. Veel kritische christenen zijn oprecht gepassioneerd over God en de Bijbel. Ze geloven diep in de waarheid. Maar zoals de Bijbel in 1 Korinthiërs 13 zegt: passie zonder liefde is slechts een hoop herrie—het is klinkend koper of een schallende cimbaal. Als we er meer om geven om ‘gelijk’ te hebben dan om liefdevol te zijn, dan wordt onze hartstocht een gevaarlijke stok waarmee we wild rondslaan. Dan gebruiken we de waarheid als een knuppel om mensen neer te slaan in plaats van dat we de waarheid als een licht gebruiken, een licht om hen naar Gods huis te leiden. We spreken misschien wel de waarheid, maar we vergeten het belangrijkste deel van dat gebod: spreek het ‘in liefde’.
De aangerichte schade
De gevolgen van al deze interne liefdeloze kritiek zijn verwoestend. Binnen de kerk vernietigt het elke kans op echte gemeenschap. Het creëert een sfeer van angst en argwaan waarin mensen bang zijn om toe te geven dat ze worstelen met bepaalde stukken uit de bijbel, of waarin ze bang zijn om moeilijke vragen te stellen. In plaats van een veilige haven te zijn voor de gebrokenen, wordt de kerk een plaats van prestatie, waar iedereen een mooi heilig masker draagt en doet alsof ze het allemaal voor elkaar hebben. Dit kweekt bitterheid en drijft mensen uiteindelijk weg van de gemeenschap die juist hun steun zou moeten zijn.
Voor degenen die van buitenaf toekijken, is de schade net zo erg. Onze schijnheiligheid wordt een enorm struikelblok. Zoals we al hebben gezien, is het beeld van christenen als veroordelende kwibussen, één van de grootste obstakels die ongelovigen ervan weerhoudt om Jezus zelfs maar te overwegen. Het is als de bekende uitspraak: “the only Jesus they will see is the Jesus in you and me.”
Het probleem is niet dat ongelovigen geen christenen kennen; het probleem is dat ze christenen kennen die iets anders laten zien dan wat Jezus ons geleerd heeft. Onze onderlinge oorlogen worden gezien door de wereld en zij concluderen logischerwijs dat als dit is hoe de familie van God eruit ziet, zij daar geen deel van willen uitmaken.
En tenslotte, misschien wel het meest tragisch, is er de persoonlijke schade. Voor degene die veroordeeld wordt—de beschaamde tiener, de genegeerde gescheiden vrouw, de terecht gewezen nieuwgelovige, de met de advocaat gedreigde christelijke YouTuber—zijn de wonden onzichtbaar aanwezig. Veel van hen kwamen op zoek naar genade, maar vonden veroordeling. Velen lopen weg, niet omdat ze Jezus afwijzen, maar omdat ze afgewezen zijn door Zijn volgelingen, ja, zelfs dus soms worden vervolgd door hen die menen Jezus te volgen.
De weg vooruit
Dus hoe doorbreken we deze verwoestende cyclus? Hoe worden we gemeenschappen die bekend staan om onze liefde in plaats van onze onderlinge veroordeling?
Ten eerste moeten we onze blik onophoudelijk op Jezus richten. Christendom moet niet beoordeeld worden op onze mislukkingen, maar op de perfectie van Christus. Hij is degene die at met tollenaars, de zieken aanraakte en genade schonk aan de overspelige vrouw. Ja, Gods woord draagt ons op de ander voortreffelijker te achten dan onszelf.
Filippenzen 2:3
Doe niets uit eigenbelang of eigendunk, maar laat in nederigheid de een de ander voortreffelijker achten dan zichzelf.
Als we oordelen of beoordelen, moet onze eerste vraag zijn: “hoe zou Jezus deze persoon behandelen, hier en nu?” Hij is de perfecte mix van genade en waarheid en we moeten leren om Zijn houding van medelevende betrokkenheid te kopiëren.
Ten tweede moeten we ons inzetten voor het harde, voortdurende werk van nederigheid. Voordat we de splinter in andermans oog durven te benoemen, moeten we God serieus vragen om ons de mogelijke reusachtige balk in ons eigen oog te laten zien. Maar nederigheid betekent ook dat we in staat moeten zijn om geschillen met elkaar op te lossen zonder dat we ons gelijk willen halen bij een wereldse rechter. David de Vos mag dan overtuigd zijn van zijn ‘recht’ en ‘gelijk’, hij zou een beter voorbeeld geweest zijn als hij niet had gedreigd maar gewoon even de telefoon had opgepakt. Nederigheid en liefde dwingt ons om de andere voortreffelijker te achten. De Bijbel is heel duidelijk.
1 Korinthiërs 6:4-8
Als u dus rechtszaken hebt over alledaagse dingen, stel dan hen aan die in de gemeente niet in aanzien zijn. Tot beschaming zeg ik u dit. Is er dan onder u niemand die wijs is, zelfs niet één, die in staat zou zijn een oordeel te vellen in een geschil tussen zijn broeders? Integendeel, de ene broeder spant tegen de andere broeder een rechtszaak aan, en dat voor ongelovigen. Dan is er al volledig sprake van verlies onder u, dat u onder elkaar rechtszaken hebt. Waarom lijdt u niet liever onrecht? Waarom laat u zich niet liever benadelen? U echter doet onrecht en benadeelt, en dat nog wel aan broeders!
Ten derde moeten we het verschil leren tussen wat essentieel is voor het geloof en wat slechts een kwestie van voorkeur of traditie is. We moeten eensgezind zijn over de kernwaarheden van het evangelie, maar vrijheid en diversiteit toestaan op de talloze gebieden waar de Bijbel geen specifiek gebod geeft. We moeten stoppen met het verbreken van onze gemeenschap over zaken als aanbiddingsstijlen of politieke meningen. Liefde moet al deze kleine verschillen bedekken.
1 Petrus 4:8
Maar heb voor alles vurige liefde voor elkaar, want de liefde zal een menigte van zonden bedekken.
Als je wilt weten wat de belangrijkste leerstellingen binnen het christendom is kun je op de link hieronder klikken.
Laten we tot slot weer aan elkaar, en aan de wereld tonen hoe échte, liefdevolle verantwoording eruit ziet. Verantwoording afleggen of vragen gaat niet over veroordelen, maar over herstellen. Het gaat erom dat je een broeder of zuster persoonlijk benadert, met zachtheid en nederigheid, omdat je echt het beste voor hem of haar wilt. Het gaat om helpen, niet om kwetsen. We moeten niet vergeten dat mensen die met genade en liefde worden benaderd veel eerder zullen veranderen dan mensen die hard worden beoordeeld.
Spreuken 15:1
Een zacht antwoord keert woede af, maar een krenkend woord wekt toorn op.
Conclusie
Het feit dat we als christenen onze eigen ergste critici zijn is geen nieuw probleem, maar het is wel een zeer schadelijk probleem. Het komt voort uit een giftige mix van trots, angst en misplaatste passie die rechtstreeks ingaat tegen de centrale opdracht van ons geloof. Maar het hoeft niet zo te zijn. Het antwoord op hypocrisie is niet om het geloof te verlaten, maar om het serieuzer te nemen.
De kerk is bedoeld als een ziekenhuis voor zondaars, niet als een museum voor heiligen. De gemeente van Christus is een bonte verzameling van onvolmaakte mensen die door de genade van God gerechtvaardigd zijn. Eduard Douwes Dekker, oftewel Multatuli, schreef in zijn boek, Max Havelaar dat de Here vreemde kostgangers heeft. En zo is het maar net.
De oplossing is om eerst onze kritische blik naar onszelf te richten, Gods genade te vragen om onze eigen tekortkomingen te bedekken en vervolgens onze blik naar buiten te richten met precies dezelfde genade voor anderen om ons heen. De uitdaging voor ieder van ons is om deel van de oplossing te zijn—om iemand te zijn die opbouwt in plaats van afbreekt, die bemoedigt in plaats van bekritiseert en die boven alles bekend staat om zijn liefde.
Goed, hier laat ik het bij. Als je nu meer van dit soort video’s wilt zien abonneer je dan even op mijn kanaal en druk dan gelijk even op de notificatie bel, dan hoef je nooit meer een video te missen.
Ik ben erg nieuwsgierig om te horen hoe jij over dit onderwerp denkt, of wat jouw ervaringen zijn. Laat het me weten in de reacties hieronder.
