Apologeet.nl
Wat is de rol van het gebed?Welke rol speelt gebed in het leven van een christen? Deze vraag kwam bij mij op toen we vorige week één van mijn kinderen naar het ziekenhuis moesten brengen. Wat was er gebeurd? Hij was een dikke week met mij mee geweest naar ons dorp in het zuidoosten van Madagaskar. We hebben een fantastische tijd gehad en kwamen voldaan weer thuis in de hoofdstad. De volgende dag begon het gedoe. Mijn zoontje en ik hadden allebei griep opgelopen. Hij voelde zich slechter dan ik en in het weekend verergerde zijn gezondheid. Mijn vrouw vertrouwde het niet en deed een malaria test. Jawel, hij had de rottigste soort opgelopen. We hebben hem gelijk medicijnen gegeven. Normaal werken die binnen twee dagen. We zagen geen vooruitgang. Een tweede dosis. Maar nog steeds geen vooruitgang. Dat was het moment dat we hem naar het ziekenhuis brachten. Daar hebben ze hem aan een infuus gezet en gelukkig sloeg die behandeling aan. Mijn vrouw bleef overdag bij hem en ik ‘s nachts. Na vijf dagen mocht hij weer naar huis. We danken God dat het ziekenhuis zo adequate heeft gehandeld. Dat gaat hier op Madagaskar ook wel eens anders en in dat geval had dit verhaal misschien wel een heel andere afloop.
Op het moment dat ik deze video voorbereid zijn we allemaal, behalve hij, nog steeds ziek. Hoesten, zweten, snotteren—het is één groot orkest in huize Hofmann.
Je begrijpt dat ik me op dit soort momenten even heel klein voel en me in gebed tot de Heer richt. Als de nood aan de man is ontpop ik me ineens als een echte bidder. Maar de vraag dient zich aan wat dat gebed dan doet en welke rol het speelt, of zou moeten spelen, in het leven van een christen.
Ik denk dat het meer recht doet aan de vraag om er eens dieper op in te gaan. Laten we daarom samen eens kijken wat die rol dan is en wat de Bijbel erover zegt.
Wensenlijstje
Eerst maar even dit: Ons gebed is niet simpelweg het indienen van een lijst met wensen bij God. Nee, gebed is eerder een kwestie van ons aan Hem toevertrouwen. We vertrouwen erop en spreken uit dat Hij het goed doet en dat we veilig bij Hem zijn.
Jezus leerde ons niet voor niets om te bidden: Uw wil geschiede. Daar kom ik straks nog even op terug. Filippenzen 4:6-7 leert ons dat we al onze vragen en wensen aan God mogen voorleggen, niet met de verwachting dat Hij ze één voor één zal oplossen en vervullen, maar met de diepe wetenschap dat we Zijn vrede in ons hart zullen gaan ervaren.
Filippenzen 4:6-7
Wees in geen ding bezorgd, maar laat uw verlangens in alles, door bidden en smeken, met dankzegging bekend worden bij God; en de vrede van God, die alle begrip te boven gaat, zal uw harten en uw gedachten bewaken in Christus Jezus.
God is soeverein.
Een ander punt dat we even uit de weg moeten ruimen is het idee dat weinig nut heeft om te bidden omdat God nu eenmaal soeverein is. Met andere woorden, omdat God onafhankelijk en almachtig is God doet toch wat Hij het beste vindt en daar veranderd ons gebed niets aan.
Het antwoord is niet heel moeilijk, want Hij heeft er voor gekozen om ons gebed als middel voor het doel te gebruiken. Ondanks dat God onafhankelijk is, zien we dat dit gebeurd in het Oude Testament. Toen de Heer Sodom en Gomorra ging vernietigen liet Hij toe dat Abraham vijf keer vroeg om een uitzondering te maken. Abraham begint met het vragen om de stad te sparen voor vijftig rechtvaardigen en gaat vervolgens door naar veertig, dertig, twintig en uiteindelijk tien rechtvaardigen. God stemt in met Abrahams verzoeken, maar uiteindelijk worden Sodom en Gomorra vernietigd omdat er niet genoeg rechtvaardigen te vinden zijn. De Here wist natuurlijk al lang wat de uitkomst zou zijn en toch stond Hij Abraham toe om te pleiten voor deze steden.
God werkt vandaag nog steeds hetzelfde. Hij gebruikt Zijn volk om Zijn plannen te volbrengen. We moeten niet denken dat ons gebed niets uitwerkt. In tegendeel! Onze gebeden zijn door God verordonneerd of bepaald als hét middel waardoor Hij werkt.
God in Zijn almacht heeft niet alleen bepaald hoe de wereld geschapen moest worden, Hij bepaalde ook hoe de geschiedenis moest verlopen. In Zijn soevereiniteit heeft hij bepaald hoe we verlost moeten worden en hoe die verlossing tot stand zou komen. Een onderdeel van die verlossing is de prediking. God wilde dat wij Zijn woord zouden preken en op die manier zouden de volken van Zijn verlossing horen. Hij gebruikt onze prediking dus voor Zijn doel. Kan Hij dan niet zonder ons? Jawel! Maar Hij heeft bepaald om het samen te willen doen. Dat is dus de rede dat we als christenen een verantwoordelijkheid hebben om het Evangelie te prediken.
We mogen dus niet achterover leunen en denken dat God ons niet kan of wil gebruiken. Nee, integendeel! Juist in het licht van Zijn besluit om door onze prediking en gebeden heen te werken zouden we enthousiast moeten meewerken. En dat is waarom de Bijbel ons keer op keer aanmoedigt en opdraagt om actief betrokken te zijn bij gebed.
Kunnen wij God van Gedachten laten Veranderen?
Dit is een vraag die vaak gehoord wordt. Ik denk dat als we deze vraag stellen het meestal zo is dat we er niet goed over hebben nagedacht.
God is perfect en Zijn plannen zijn perfect. Dat betekent dat wat Hij gaat doen altijd perfect is. Nu komen wij in gebed bij Hem en zeggen we zoiets als “Ja Heer, U wilt het nu wel zo en zo doen, maar hebt U wel eens nagedacht over het alternatief dat ik heb bedacht?” Met andere woorden, ineens zijn we van dienstknecht overgegaan naar de rol van Gods raadgever. Menen we echt dat we Hem kunnen corrigeren door Hem te overtuigen dat Zijn eerste plan onderschikt zou zijn aan ons plan? Denken we soms dat we Hem bepaalde insiders-informatie kunnen geven die Hij nog niet had? Met andere woorden, de God die geen slechte, verkeerde of domme ideeën kan hebben, staat op het punt om het ten uitvoer te brengen en dan ineens gebeurt iets wat Hij niet had verwacht, omdat hij jouw informatie nog niet zou hebben? Jij of ik beginnen te bidden en komen met een heel ander idee, een idee waar Hij nog niet aan had gedacht? Hmm, interessante gedachte…
Als dat zou kunnen. Als we Hem zouden kunnen corrigeren en Hem zouden uitleggen dat een andere aanpak beter is, hebben we dan nog wel met de Almachtige te maken? Hij die alles weet en alles in goede banen leidt? Nee, God weet allang wat het beste is. Natuurlijk staat Hij ons toe om af en toe eens te zeggen dat we het één en ander graag anders zien. En ik vermoed zelfs dat de Here ons ook wel eens in die zaken tegemoet komt. Maar dat is niet omdat onze ideeën beter waren. Nee, dat is omdat de Heer in Zijn wijsheid al wist dat er verschillende opties goed zouden zijn.
Mattheüs 6:7-8
Als u bidt, gebruik dan geen omhaal van woorden zoals de heidenen, want zij denken dat zij door de veelheid van hun woorden verhoord zullen worden. Word dan aan hen niet gelijk, want uw Vader weet wat u nodig hebt, voordat u tot Hem bidt.
Waarom dan nog Bidden?
Jezus zegt dus dat de Vader al weet wat we nodig hebben, voordat we het Hem vragen! Tja, waarom dan nog vragen? Ik zal het uitleggen met een voorbeeld uit mijn eigen gezin. Mijn oudste zoon heeft een leuk oud scootertje gekocht. Zo’n ding waar je eindeloos aan kan rommelen en sleutelen. Het ding liep voor geen meter. Dus samen hebben we de carburateur er onderuit gehaald en schoongemaakt. Hij heeft hem zelf weer in elkaar gezet en gemonteerd. Ik wist van tevoren dat hij mijn hulp nodig zou hebben bij het afstellen. Maar ik heb rustig gewacht. Hij ging eerst zelf wat proberen en dat lukte bijna. Toen kwam hij naar me toe en vroeg of ik wilde helpen. Ik heb het hem voorgedaan en nu kan hij het zelf. Ik had alles natuurlijk veel sneller kunnen laten verlopen als ik het even zelf had gedaan, maar daar had mijn zoon niets aan gehad. Behalve dat zijn scooter het goed zou doen, had hij niets nieuws geleerd. Ook de tijd die we samen hebben doorgebracht zal hij later nog kunnen herinneren. Het is een mooie tijd samen!
Dat is wat de Vader in de hemel ook wil. Hij weet allang wat we nodig hebben, maar hij wil ons zegenen met Zijn aanwezigheid. De verbondenheid die we mogen ervaren is goud waard! Het is niet voor Gods eigen voordeel. Hij hoeft er niets van te leren. God wordt er niet beter van. Nee, het is voor eigen voordeel, onderwijs en onze eigen groei. Het is onderdeel van onze heiliging. We Zijn gered door het bloed van Jezus, en tijdens ons leven hier op aarde wil God ons heiligen. Gebed betekent dat we met de Allerhoogste in gesprek zijn. Dan kan het niet anders dan dat we in alles geraakt worden. Het bemoedigt en het bouwt op. Het helpt ons om meer en meer op Jezus te gaan lijken.
1 Petrus 1:15
Maar zoals Hij Die u geroepen heeft, heilig is, word zo ook zelf heilig in heel uw levenswandel
Verandert ons Gebed iets?
Ieder christen zal nu natuurlijk volmondig ‘ja’ zeggen. En dat is absoluut correct! Ons gebed brengt verandering. Ik wil samen met jullie een stuk uit de brief van Jakobus lezen. Voordat ik we dat gaan doen moeten we ons wel even realiseren dat Jakobus heel anders schrijft dan bijvoorbeeld Paulus. De brief van Jakobus lijkt heel erg op de Oudtestamentische wijsheid geschriften. Jakobus lijkt zich niet bezig te houden met de typische Griekse stijl waarin alles tot in de puntjes wordt toegelicht en uitgelegd. Nee, Jakobus gebruikt meer de stijl waarin waarheden worden opgesomd—een beetje zoals we zien in het boek Spreuken. Na het lezen van de tekst komen we hier nog even kort op terug.
Jakobus 5:13-18
Is iemand onder u in lijden? Laat hij bidden. Heeft iemand goede moed? Laat hij lofzingen. Is iemand onder u ziek? Laat hij dan de ouderlingen van de gemeente bij zich roepen en laten die voor hem bidden en hem met olie zalven in de Naam van de Heere. En het gelovige gebed zal de zieke behouden en de Heere zal hem weer oprichten. En als hij zonden gedaan heeft, zal hem dat vergeven worden. Belijd elkaar de overtredingen en bid voor elkaar, opdat u gezond wordt. Een krachtig gebed van een rechtvaardige brengt veel tot stand. Elia was een mens net zoals wij en hij deed een vurig gebed dat het niet zou regenen, en het regende niet op de aarde, drie jaar en zes maanden. En hij bad opnieuw, en de hemel gaf regen en de aarde bracht haar vrucht voort.
Goed, even terug naar wat ik eerder vertelde over de brief van Jakobus. Wat ik vaak gehoord heb, is dat mensen deze tekst verheffen tot wet of op zijn minst tot een onvoorwaardelijke belofte van de Heer. Want er staat toch duidelijk dat het gelovige gebed de zieke zal genezen? Maar ik heb zojuist uitgelegd dat Jakobus hier geen bijsluiter schrijft, of een ‘howto’. Jakobus somt waarheden op zonder dat hij zoiets zegt als ‘doe dit, dan dat’. Hij schrijft eenvoudig dat het gebed van een gelovige veel teweeg kan brengen. Zijn bedoeling was zeker niet om te zeggen dat als iemand niet geneest, dat dit te wijten is aan een gebrekkig geloof.
De vrienden van de verlamde man in Markus 2 hadden geloof. Ze lieten hun vriend door een gat in het dak zakken en Jezus genas hem. Er staat nergens dat de verlamde man zélf geloof had. Maar wat te denken van Paulus’ probleem wat hij een ‘doorn in het vlees’ noemde, waarvoor hij driemaal tot God bad om het weg te nemen (2 Korinthiërs 12:7-10). In plaats van het weg te nemen, zei God tegen Paulus: ‘Mijn genade is voor u genoeg, want Mijn kracht wordt in zwakheid volbracht.’
In Handelingen 12 werd Petrus gevangengezet en de heiligen baden vurig voor zijn vrijlating. Hoewel Petrus op wonderbaarlijke wijze werd bevrijd, wordt in hetzelfde hoofdstuk ook verteld over de executie van Jakobus, de broer van Johannes, die ook een leider was in de vroege kerk. We mogen er vanuit gaan dat dezelfde heiligen die voor Petrus’ vrijlating hebben gebeden, ook voor de vrijlating van Jakobus hebben gebeden. De gebeden voor Jakobus werden niet op de gewenste manier verhoord, want hij werd door Herodes gedood.
Dus blijkbaar is het antwoord op gebed soms gewoon ‘nee.’ Maar één ding dat Jakobus met zijn brief duidelijk wil maken is het feit dat God op andere momenten wel degelijk onze gebeden verhoort. Zijn brief daagt ons uit om elke kans die we krijgen aan te grijpen! Het is niet aan ons of het gebed verhoord wordt—het is aan ons of het gebed gebeden wordt.
Het zou wat zijn als alle gebeden zonder meer verhoord zouden worden, als we maar genoeg geloof hebben. Wat zou dit betekenen voor die miljoenen broeders en zusters voor ons? Velen van hen zijn gestorven aan ziekten en vervolging, anderen gewoon aan ouderdom. Maar geloof me, ze hebben allemaal gebeden voor genezing, en verlichting. Toch gingen ze dood. Hadden ze tekort geloof? Nee, natuurlijk niet!
Kijk nu maar eens naar de zogenaamd welvaartspredikanten. Ze worden allemaal ouder en ouder. En met ouderdom komt gebreken. Die gebreken zouden er volgens hun ideeën niet moeten zijn, toch? Laat je niet bedotten door de predikers die zeggen dat je de genezing moet opeisen! Name it and claim it, zeggen ze. Ze maken gebed tot een tovertrucje en daarmee hebben ze de grootste zegen van het gebed weggenomen. Namelijk de intimiteit met God de Vader.
In Geloof, Deo Volente
We moeten in geloof bidden maar wat betekent dat? Heel eenvoudig, we mogen bidden met het vertrouwen dat God zal doen wat het beste is. Geloof is vertrouwen! Vertrouwen dat God het beter weet dan wij en dat de uitkomst van je gebed altijd zal zijn wat de Vader het beste vindt.
Geloof maakt dat we met Jezus durven te zeggen, “niet mijn wil, maar uw wil geschiede.” Vroeger gebruikten we in christelijke kringen de uitspraak Deo Volente, wat betekent ‘als God het wil.’ Het is in veel kringen in onbruik geraakt en dat is jammer.
Laten we nog eens terug gaan naar Jakobus, hoofdstuk 4:13-15
En nu dan u die zegt: Wij zullen vandaag of morgen naar die en die stad reizen, en daar een jaar doorbrengen en handeldrijven en winst maken, u, die niet weet wat er morgen gebeuren zal, want hoe is uw leven? Het is immers een damp, die voor een korte tijd verschijnt en daarna verdwijnt. In plaats daarvan zou u moeten zeggen: Als de Heere wil en wij leven, dan zullen wij dit of dat doen.
De uitspraak ‘Als de Heere het wil’ is geen gebrek aan geloof! Het laat juist geloof zien. Het laat zien dat we volledig vertrouwen op Gods inzichten en wijsheid. Het is jaren geleden dat ik heb moeten leren om deze uitspraak weer te gaan gebruiken. Het werd een beetje gek gevonden door mensen om me heen—in de maakbare cultuur van Nederland bepalen we toch zeker zelf hoe de dingen verlopen? Nou, ik kan je één ding vertellen. Vaak gaan de zaken helemaal niet zoals je graag had gewild en gebeden.
We werken nu bijna tien jaar op Madagaskar. Soms dachten we dat alles redelijk op rolletjes liep. Ik kan me herinneren dat we ons bekommerde over een baby wiens moeder gestorven was. In ons gebied hebben de voorouders, in hun onmetelijke wijsheid, beslist dat een baby alleen borstvoeding mag krijgen van haar eigen moeder. Gaat die moeder dood? Dikke pech voor de baby want geen enkele ander moeder gaat het voeden. Hier was Rosa en haar vader wilde haar niet dood laten gaan. Dus wij voorzagen hem van melk in poedervorm. Dat ging goed totdat een toverdokter zei dat Rosa’s vader geen melk meer bij ons mocht halen. “Heer! Ik ben echt heel boos en ik ga naar die kerel toe om hem eens goed de oren te wassen!” Ik denk niet dat de Heer me deze boosheid kwalijk nam. Nadat ik deze betreffende man verteld had hoe ik over de zaak dacht stond hij de vader van Rosa weer toe om melk te halen. We hebben Rosa degelijks in ons gebed aan de Heer opgedragen. Het was een zwak kindje, maar als de Heer het wilde zou het gaan lukken. Op een dag moesten we drie weken weg voor visa werkzaamheden. We gaven de vader poeder voor drie weken. Toen we weer terug waren kwam hij niet meer opdraven. Na veel navraag begrepen we dat Rosa dood was en de vader vertrokken. Dat was alles wat we te weten kwamen. Tot op de dag van vandaag weet ik niet waarom de Heer dit toestond. Maar ik kies er voor om te vertrouwen dat Hij het allemaal weet en dat Hij doet wat het beste is. Deo Volente!
Ik weet dat dit een somber verhaal is, maar het staat bijna in schril contrast met alle geweldige dingen die we hebben mogen zien en die we hebben mogen doen. We zien hoe de Heer gebeden verhoort. Niet altijd exact op de manier zoals we hadden gedachten maar altijd goed, Deo Volente!
Oké, maar wat doet het?
Nou, wat hebben we nu ook alweer aan gebed?
Het is onze reactie op Gods soevereiniteit: Hoewel God soeverein is en een goddelijk plan heeft, is het gebed een middel is waarmee God in de wereld werkt. Door gebed nemen we deel aan Zijn plannen.
Verandering in ons persoonlijke leven: Gebed verandert degene die bidt. Het bevordert geestelijke groei, het verdiept ons geloof en het verstevigd onze relatie met God. Door te bidden leren we wat het is om afhankelijkheid van God te zijn.
Bemoediging en troost: Gebed biedt troost en bemoediging, vooral in moeilijke tijden. Gebed is de manier om onze zorgen te uiten en troost te zoeken in Gods aanwezigheid.
Gemeenschap en vriendschap: Het gezamenlijke gebed bevordert het gevoel van eenheid en ondersteuning binnen de christelijke gemeente.
Afstemming op Gods wil: Door te bidden leren we Gods bedoelingen en verlangens beter te begrijpen. Dit helpt ons om onze gewoonten en acties beter op Hem af te stemmen.
Voorbede en invloed: De Bijbel leert on en daagt ons uit om voor anderen te bidden. Deze gebeden kunnen een enorme impact hebben op het leven van degenen voor wie we bidden.
Vreugde en dankbaarheid: Bidden leidt tot een groter gevoel van vreugde en dankbaarheid. Als we blij of dankbaar zijn mogen we dat met de heer delen. Dit zal ons hart vullen met aanbidding.
Je hebt vast wel eens van Charles Spurgeon gehoord. Hij was een Britse baptistenpredikant, theoloog en schrijver die algemeen wordt beschouwd als een van de meest invloedrijke en productieve predikanten van de 19e eeuw.
Spurgeon had het volgende over gebed te zeggen:
Gebed is de krachtige motor die de hand van God in beweging brengt.
Gebed is niet bedoeld om Gods doel te veranderen, maar om het te verwezenlijken.
Het gebed van geloof is het middel waarmee we onze wil in overeenstemming brengen met de wil van God.
